Economisch beleid van Oostenrijk

Monetair beleid

Sinds de euro begin januari 1999 in Oostenrijk is aangenomen, ligt de verantwoordelijkheid voor het monetaire en koerswisselbeleidbij de Europese Centrale Bank ECB. In de praktijk heeft dit weinig verandering teweeggebracht, omdat de schilling sinds de late jaren zeventig aan de Duitse mark gekoppeld was. In 2001 was er, voor het eerst in dertig jaar, een overheidsoverschot van 0,3 procent van het bruto nationaal product (BNP). In 2002 was er echter alweer een tekort van 0,6 procent van het BNP. Dit werd veroorzaakt door de verminderde economische groei, lagere belastinginkomsten, hogere publieke uitgaven door een hogere werkloosheid en een stijging van de loonkosten in de publieke sector en het pensioensysteem. In mei 2003 heeft de regering haar begrotingsdoelstelling losgelaten en erkend dat de overheidsfinanciën tot 2007 een tekort behouden als de belasting en pensioenhervormingen doorgaan zoals gepland. Met name in 2003 zal het tekort scherp oplopen vanwege de kosten voor vergoedingen van de overstroming en hogere loonkosten in de publieke sector. Naar verwachting zal het tekort echter onder de 3 procentgrens van de EMU blijven.

Fiscaal beleid

In maart 2003 presenteerde de nieuwe regering details van de tweefasen-hervorming van het belastingstelsel in 2004-2005. De vorige regering had plannen om begin 2003 met de hervormingen te beginnen, maar de verslechtering in het publieke uitgavenpatroon leidde tot een vertraging. Het voormalige ambitieuze doel om de belastingdruk te verlagen tot 40 procent van het BNP in 2010 is komen te vervallen. In plaats daarvan is het doel van de nieuwe regering om de belastingdruk te verlagen tot 43 procent van het BNP in 2006, wat de grootste daling sinds 1945 zal worden. De eerste fase van het belastinghervormingsplan zal in januari 2004 worden ingevoerd en zal de belastingdruk met ongeveer 500 miljoen euro verlagen. Jaarlijkse inkomens onder de 14.500 euro zullen belastingvrij worden terwijl de hogere inkomens van meer belastingvrijstellingen mogen genieten.

De vennootschapsbelasting is van 55 procent naar 34 procent teruggebracht. Plannen om dit te verlagen naar 31 procent zijn uitgesteld totdat de overheidsfinanciën dat toelaten. De 'Gewerbesteuer' (een toegevoegde belasting van 15 procent op de winst) en 1 procent netto-vermogensbelasting zijn afgeschaft. Sociale verzekeringscontributies liggen een beetje boven het Europese gemiddelde. Het BTW-tarief blijft 20 procent en ligt dus hoog voor de Europese norm.

Omvangrijke hervormingen

In de afgelopen jaren en met het huidige regeringsprogramma worden talrijke hervormingen en liberaliseringen afgesloten respectievelijk ingeleid. Deze bestonden uit de volgende acties:

• de invoering van flexibele werktijden werd gerealiseerd;
• de winkelsluitingstijden zijn volledig geliberaliseerd;
• er is een omvangrijk privatiseringsprogramma gestart;
• de tijd voor het verkrijgen van een vergunning voor bedrijfsvestiging is fors ingekort: 80 procent van alle vergunningen wordt nu binnen drie maanden verstrekt;
• de verlaging van de zogenaamde 'Lohnnebenkosten' met 1,1 miljard euro tot 2003.

Stroom- en gasmarkt

Op het gebied van stroom en gas is besloten over te gaan op 100 procent liberalisering. Sinds 1 oktober 2001 kunnen alle grootverbruikers tot en met de private huishoudens vrij kiezen uit hun stroomaanbieders. Daardoor dalen de kosten voor afnemers duidelijk. Voor het MKB wordt rekening gehouden met een besparing van 20 procent. De aardgasmarkt is in augustus 2002 volledig geliberaliseerd. Met deze maatregel heeft Oostenrijk de EU-richtlijn, waarin een tijdslimiet tot 2010 voor liberalisering wordt voorgeschreven, sneller ingevuld.

Telecommunicatiemarkt

Door de liberalisering van de telecommunicatiemarkt op het gebied van het vaste net en het mobiele telefoonnetwerk heeft Oostenrijk particuliere providers enorme kansen geboden. Tot de investeerders behoren het Duitse Telecom, Mannesmann, MCI WorldCom, UTA/Swisscom, European Telecom International, Telecom Italia en RSL Communications.