Mauthausen
accommodaties
Mauthausen is een gemeente in de Oostenrijkse deelstaat Oberosterreich (Opper-Oostenrijk), gelegen in het district Perg (PE). Mauthausen heeft een inwoneraantal van ongeveer 5.000 en ligt op een hoogte van 250 meter. Mauthausen heeft een oppervlakte van 14 km2. Mauthausen is vooral bekend vanwege het concentratiekamp dat in de Tweede Wereldoorlog in de buurt van de plaats lag. Het concentratiekamp Mauthausen werd in augustus 1938, vijf maanden na de annexatie van Oostenrijk door Nazi-Duitsland, opgezet, met als doel een mannenkamp in het Oostenrijkse gebied te hebben en om meer gevangeniscapaciteit te hebben voor de geplande oorlog.
Vernietigingskamp
De locatie werd gekozen vanwege de aanwezigheid van graniet in de omgeving, zodat de gevangenen konden worden tewerkgesteld bij de winning van bouwmateriaal. De doelstelling van het kamp was de vernietiging van politieke en ideologische tegenstanders. De omstandigheden waren dan ook bijzonder slecht. Mishandeling, straf, ziekte en honger bepaalden het beeld van alle dag. In het vernietigingskamp werden gevangenen doodgeslagen, opgehangen, doodgeschoten en zieke gevangenen liet men bevriezen, verhongeren of zij werden gedood met injecties of gifgas. Het kamp stond onder commando van Franz Ziereis, een SS-Sturmbannführer die wegens 'bijzondere verdiensten' als Lagerkommandant in 1944 tot SS-Standartenführer werd bevorderd. Andere SS-ers in het kamp waren Schutzhaftlagerführer Georg Bachmayer en SS-Standortarzt Dr. Eduard Krebsbach.
200.000 gevangenen
Nieuw aangekomenen werden gedesinfecteerd en hun hoofd werd kaalgeschoren. Daarna werden ze gekleed in een blauw-wit gestreepte overall. Vanaf 1943 werden ook uniformen van Franse, Griekse, Joegoslavische en Sovjetsoldaten gebruikt. De Functionshäftlinge (gevangenen die een taak toebedeeld hadden gekregen) hadden het soms wat beter en hadden warmere kleding en schoeisel in plaats van de standaard houten sandalen. Op de kleding werd met een gekleurde driehoek de aard van het 'delict' aangegeven, met daarin de eerste letter van de nationaliteit. 'Politieke' gevangenen hadden een rode driehoek, Spaanse republikeinen een blauwe en Jehova's getuigen een paarse. 'Criminelen' hadden een groene driehoek, 'asocialen' een zwarte en homoseksuelen een roze. Joden hadden een gele of tweekleurige ster. In Mauthausen zijn gedurende de oorlog circa 200.000 gevangenen gedetineerd, vanwege hun politieke, religieuze of seksuele opvattingen of instelling, of vanwege hun criminele verleden of als krijgsgevangene. Ongeveer de helft van deze mensen werd in Mauthausen vermoord.